आज रविवार नेहमीप्रमाणे क्रॉसवर्डला आलो … नवीन भरपूर पुस्तके आली होती …. त्यातलं कोसलाकारांचा हिंदू चाळत बसलो ….
मी पुस्तक शेल्फ वरून घेऊन स्टूल कडे आलो … मी बसल्याबरोबर शेजारून खुर्ची वरून झटकन कुणी उठले आणि चालू लागले … मी मान वर करून त पाठमोय्रा चालत जाणार्या व्यक्तीकडे पहिले …. विदुलाच होती …होय विदुलाच ती … उगाच नसत्या प्रश्नांना उत्तरे दया यचे नाही म्हणून तर उठली नसेल …. तिने सलिल कुलकर्णीचं "लपवलेल्या काचा" विकत घेतलेलं असावं . तिच्याशी बोलायच्या उद्देशाने मी पटकन उठलो कोसला स्टूल वरच ठेवलं …. बाहेर आलो तोपर्यंत ती रस्ता क्रॉस करत होती …. मी जोरात हाक मारली पण काही उपयोग झाला नाही तिने ऐकून न ऐकल्यासारखं केलं …. मग मात्र मी हट्टाला पेटलो … मी जाऊन तिला गाठलं … डोळ्यांच्या थरथरत्या बाहुल्यांनी ती माझ्याकडे पाहू लागली त्यादिवशीचा प्रसंग माझ्या डोळ्यांसमोर उभा राहिला … तिच्याही डोळ्यांमधली भीती तोच प्रसंग सांगत होता … पण मी मात्र जणू काही माहीतच नाही अशी भूमिका घेतलि…. काय माहित तोंडाला रुमाल बांधला असल्याने दुसरी कुणी असू शकेल असा भासवण्याचा माझा प्रयत्न होता … तिला लाजिरवाणे वाटू नये म्हणून मी जणू अनभिज्ञ आहे असे दाखवण्याचा माझा प्रयत्न होता
पण तिने तो पहिल्या फटक्यात उडवून लावला …"त्या दिवशी मला गाडीत बघितल्यावर तुझ्या डोक्यात वेगवेगळे विचार आले असतील ना ?? मला वाटलं त्या दिवशीनंतर ओळख नाकारतो कि काय !!! ज्या देशात गरीब म्हणून जन्माला येणं हाच मुळात गुन्हा आहे तिथे माझ्यासारख्या गरीब घरातील मुलीनी चांगलं आयुष्य जगण्यासाठी थोडीशी किंमत मोजली तर बिघडलं कुठ ????"
मी काही न बोलत तीच सगळं सांगत होती …. मग मी पण काही माहीतच नसल्याचा आव आणणं सोडून दिल … आणि म्हणालो कुणी सांगितलं "गरिबी शाप आहे म्हणून ??? परिस्थिती शी दोन हात करून कष्टाने पुढं आलेले कितीतरी उदाहरणं आहेत …। " यावर माझ्याकडे जळजळीत कटाक्ष टाकून म्हटली …। "तुला काय माहिती आहे रे परिस्थिती ??? आई वडील दोन्ही नोकरी करतात …कुठल्या गोष्टीसाठी तुला तडजोड करावी लागली ??? सगळा आयत मिळालं … मिळतंय … मग काय बोलायला जातंय तुला …म्हने परिस्थिती ….!!!"
मी म्हटलं " चिडू नको … पण पैसे कमावण्यासाठी असला घाणेरडा मार्ग …. !!! " तिच्याशी बोलण्याची मला हिम्मत होत नव्हती …. माझ्या तुटक शब्दावरून तिने ताडलं असावं ….
डोळ्यात पाणी आणून मोठ्या जिकिरीने म्हणाली … "मग काय करायला हवं होतं ?? परिस्थितीशी दोन हात करता करता हतबुद्ध झालेल्या माझ्याजवळ दुसरा कुठला मार्ग होता ???? इथं जगायचं म्हणजे हर घटकात पैसा लागतो ….:
"माणसांनी गरज मर्यादित केल्या तर बरोबर पुरतो " माझ्यातला मार्क्स जागा झाला …
यावर ती फक्त कुत्सित हसली …. माझ्यातला जागा झालेला मार्क्स … गप्प गार झाला ...
"आपण बसून बोलूया का ??"…. याला तिने होकारार्थी मान हलवली … मग आम्ही PMT च्या बस स्टौप कडे बसलो … एवढी हुशार …संस्कारी मुलगी … अश्या वाममार्गाला कशी लागली हे मला जाणून घ्यावेसे वाटले …. आणि तिला पण मनमोकळे सांगावे वाटले
मी पुस्तक शेल्फ वरून घेऊन स्टूल कडे आलो … मी बसल्याबरोबर शेजारून खुर्ची वरून झटकन कुणी उठले आणि चालू लागले … मी मान वर करून त पाठमोय्रा चालत जाणार्या व्यक्तीकडे पहिले …. विदुलाच होती …होय विदुलाच ती … उगाच नसत्या प्रश्नांना उत्तरे दया यचे नाही म्हणून तर उठली नसेल …. तिने सलिल कुलकर्णीचं "लपवलेल्या काचा" विकत घेतलेलं असावं . तिच्याशी बोलायच्या उद्देशाने मी पटकन उठलो कोसला स्टूल वरच ठेवलं …. बाहेर आलो तोपर्यंत ती रस्ता क्रॉस करत होती …. मी जोरात हाक मारली पण काही उपयोग झाला नाही तिने ऐकून न ऐकल्यासारखं केलं …. मग मात्र मी हट्टाला पेटलो … मी जाऊन तिला गाठलं … डोळ्यांच्या थरथरत्या बाहुल्यांनी ती माझ्याकडे पाहू लागली त्यादिवशीचा प्रसंग माझ्या डोळ्यांसमोर उभा राहिला … तिच्याही डोळ्यांमधली भीती तोच प्रसंग सांगत होता … पण मी मात्र जणू काही माहीतच नाही अशी भूमिका घेतलि…. काय माहित तोंडाला रुमाल बांधला असल्याने दुसरी कुणी असू शकेल असा भासवण्याचा माझा प्रयत्न होता … तिला लाजिरवाणे वाटू नये म्हणून मी जणू अनभिज्ञ आहे असे दाखवण्याचा माझा प्रयत्न होता
पण तिने तो पहिल्या फटक्यात उडवून लावला …"त्या दिवशी मला गाडीत बघितल्यावर तुझ्या डोक्यात वेगवेगळे विचार आले असतील ना ?? मला वाटलं त्या दिवशीनंतर ओळख नाकारतो कि काय !!! ज्या देशात गरीब म्हणून जन्माला येणं हाच मुळात गुन्हा आहे तिथे माझ्यासारख्या गरीब घरातील मुलीनी चांगलं आयुष्य जगण्यासाठी थोडीशी किंमत मोजली तर बिघडलं कुठ ????"
मी काही न बोलत तीच सगळं सांगत होती …. मग मी पण काही माहीतच नसल्याचा आव आणणं सोडून दिल … आणि म्हणालो कुणी सांगितलं "गरिबी शाप आहे म्हणून ??? परिस्थिती शी दोन हात करून कष्टाने पुढं आलेले कितीतरी उदाहरणं आहेत …। " यावर माझ्याकडे जळजळीत कटाक्ष टाकून म्हटली …। "तुला काय माहिती आहे रे परिस्थिती ??? आई वडील दोन्ही नोकरी करतात …कुठल्या गोष्टीसाठी तुला तडजोड करावी लागली ??? सगळा आयत मिळालं … मिळतंय … मग काय बोलायला जातंय तुला …म्हने परिस्थिती ….!!!"
मी म्हटलं " चिडू नको … पण पैसे कमावण्यासाठी असला घाणेरडा मार्ग …. !!! " तिच्याशी बोलण्याची मला हिम्मत होत नव्हती …. माझ्या तुटक शब्दावरून तिने ताडलं असावं ….
डोळ्यात पाणी आणून मोठ्या जिकिरीने म्हणाली … "मग काय करायला हवं होतं ?? परिस्थितीशी दोन हात करता करता हतबुद्ध झालेल्या माझ्याजवळ दुसरा कुठला मार्ग होता ???? इथं जगायचं म्हणजे हर घटकात पैसा लागतो ….:
"माणसांनी गरज मर्यादित केल्या तर बरोबर पुरतो " माझ्यातला मार्क्स जागा झाला …
यावर ती फक्त कुत्सित हसली …. माझ्यातला जागा झालेला मार्क्स … गप्प गार झाला ...
"आपण बसून बोलूया का ??"…. याला तिने होकारार्थी मान हलवली … मग आम्ही PMT च्या बस स्टौप कडे बसलो … एवढी हुशार …संस्कारी मुलगी … अश्या वाममार्गाला कशी लागली हे मला जाणून घ्यावेसे वाटले …. आणि तिला पण मनमोकळे सांगावे वाटले
No comments:
Post a Comment